राष्ट्रीय सूचना विज्ञान केंद्र

राष्ट्रीय सूचना-विज्ञान केंद्र (एन.आय.सी.) चे ध्येय

राष्ट्रीय सूचना-विज्ञान केंद्र हे गुणवत्तापूर्ण आयसीटी सेवा आणि सामाजिक उपाय प्रदान करून ग्राहकांचे समाधान साधण्यास आणि त्यांच्या गरजांची पूर्तता करण्यास सक्षम आहे.

हे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी, आम्ही कुशल व्यावसायिकांची एक सक्षम टीम, उपयुक्त तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर, प्रमाणित मानके आणि सर्वोत्तम कार्यपद्धतींचा अवलंब करून आमच्या कार्यप्रक्रियेमध्ये सातत्याने सुधारणा करीत असतो.

राष्ट्रीय सूचना-विज्ञान केंद्र (एनआयसी) – जिल्हा छत्रपती संभाजीनगर

राष्ट्रीय सूचना-विज्ञान केंद्र (एनआयसी) ई-गव्हर्नन्स सेवा व डिजिटल इंडिया उपक्रमांना राष्ट्रीय स्तरावर आयसीटी पायाभूत सुविधा पुरवते. देशभरातील विविध ई-गव्हर्नन्स उपक्रमांचे डिझाईन, विकास आणि अंमलबजावणी करण्यासाठी एनआयसी सातत्याने कार्यरत आहे. सध्या ३६ राज्ये / केंद्रशासित प्रदेशांतील राज्य एनआयसी केंद्रे आणि त्यांच्याशी संलग्न ७०८ जिल्हा केंद्रांद्वारे ही कार्ये प्रभावीपणे पार पाडली जात आहेत.

ई-गव्हर्नन्स आणि डिजिटल इंडिया उपक्रमांच्या रचनात्मक अंमलबजावणीसाठी, एनआयसीचे राज्य व जिल्हा केंद्रे शासकीय विभागांशी समन्वय साधून, प्रशासन प्रक्रियांचे स्वयंचलीकरण व गतिमान कार्यपद्धती विकसित करण्याच्या दिशेने सातत्याने कार्य करीत आहेत.

एनआयसीची आयसीटी पायाभूत रचना जसे की एनआयसीनेट (NICNET), नॅशनल नॉलेज नेटवर्क (NKN), स्थानिक नेटवर्क (LAN), मिनी डेटा सेंटर, व्हिडिओ कॉन्फरन्स स्टुडिओ, मेसेजिंग सेवा आणि वेबकास्ट सुविधा ही ३६ राज्ये / केंद्रशासित प्रदेश तसेच ७०८ जिल्ह्यांमध्ये एनआयसीच्या प्रमुख सेवांचा अविभाज्य भाग आहेत.

जिल्हा स्तरावर, एनआयसी जिल्हा केंद्र विविध प्रकारच्या ई-गव्हर्नन्स प्रकल्पांची अंमलबजावणी, तसेच डिजिटल इंडिया उपक्रमांसाठी तांत्रिक सल्ला व सहाय्य प्रदान करण्याच्या विविध भूमिका पार पाडत आहे. हे कार्य शासकीय विभागांशी दररोज समन्वय साधून केले जाते.

जिल्हाधिकारी यांच्या मार्गदर्शनाखाली, जिल्हा सूचना-विज्ञान अधिकारी (DIO) आणि अतिरिक्त जिल्हा सूचना-विज्ञान अधिकारी (ADIO) हे नवीन आयसीटी उपक्रमांचे डिझाईन आणि विकास करण्यासाठी तांत्रिक सहकार्य व मार्गदर्शन करतात.

पारदर्शक, कार्यक्षम आणि उत्तरदायी प्रशासन सुनिश्चित करण्याच्या दृष्टीने, एनआयसीच्या सहकार्याने जिल्हा प्रशासनात आयसीटी-आधारित सेवा जसे की एनआयसीनेट व एनकेएन कनेक्टिव्हिटी, व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंग, प्रकल्प अंमलबजावणी, क्षमता विकास, ई-मेल आणि एसएमएस सेवा यांचा वापर करून ई-गव्हर्नन्स व डिजिटल इंडिया उपक्रम प्रभावीपणे अंमलात आणले जातात.

जिल्हा स्तरावरील आयसीटी अंमलबजावणीत सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंट, व्हीव्हीआयपी कार्यक्रमांचे तांत्रिक सहकार्य, तसेच डिजिटल इंडिया, सीएससी, दिशा, ई-गव्हर्नन्स सोसायटी इत्यादी योजनांचा समावेश केला जातो.

संपर्क माहिती:

जिल्हा सूचना-विज्ञान अधिकारी

राष्ट्रीय सूचना-विज्ञान केंद्र (एनआयसी)

दुसरा मजला, जिल्हाधिकारी कार्यालय,

छत्रपती संभाजीनगर – ४३१००१

ई-मेल:

📧 कार्यालय: dio-aur@nic.in

📧 जिल्हा सूचना-विज्ञान अधिकारी: dio-aur@nic.in

📧 अतिरिक्त जिल्हा सूचना-विज्ञान अधिकारी: adio-aur@nic.in (रिक्त)

राष्ट्रीय सूचना-विज्ञान केंद्र (एनआयसी) – तांत्रिक सेवा आणि उपक्रम

तांत्रिक सेवा:

एनआयसी विविध जिल्हा व तालुका स्तरावरील शासकीय कार्यालयांसाठी तांत्रिक सेवा पुरवते. मुख्य कार्यालयांमध्ये पुढील संस्थांचा समावेश होतो:

• विभागीय आयुक्त कार्यालय
• जिल्हाधिकारी कार्यालय
• महानगरपालिका
• उच्च न्यायलय
• जिल्हा न्यायालय
• जिल्हा परिषद
• डीआरडीए
• पोलीस अधीक्षक कार्यालय
• एपीएमसी
• कृषी कार्यालय
• आरटीओ
• जिल्हा उपभोक्ता न्यायालय
• रोजगार कार्यालय
• टपाल विभाग
• कोषागार कार्यालय

याशिवाय, जिल्हाधिकारी कार्यालयामध्ये एनआयसी हे जिल्ह्यातील विविध ई-गव्हर्नन्स व आयसीटी उपक्रमांच्या अंमलबजावणीसाठी सक्रिय आणि समन्वयात्मक भूमिका बजावते.

तांत्रिक सल्ला:

राज्य शासनाच्या विविध विभागांना त्यांची आयटीविषयक गरज आणि अडचणींसाठी एनआयसी छत्रपती संभाजीनगर तांत्रिक सल्ला व सहाय्य प्रदान करते.

प्रशिक्षण उपक्रम:

ई-गव्हर्नन्स प्रकल्पांतर्गत आयटी सहाय्याचा एक भाग म्हणून प्रशिक्षण कार्यक्रम राबवले जातात, त्यामध्ये:

• सामान्य संगणक साक्षरता प्रशिक्षण

• ऑफिस ऑटोमेशन टूल्सचे प्रशिक्षण

• विविध प्रकल्पांच्या अंमलबजावणीसाठी क्षेत्रीय प्रशिक्षण कार्यक्रम

• कार्यशाळा आणि सेमिनार्स

प्रशिक्षणाच्या तात्काळ गरजांनुसार जिल्हा केंद्रात प्रशिक्षण सत्र आयोजित केली जातात.

व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंग सेवा:

महाराष्ट्रातील सर्व जिल्ह्यांमध्ये एनआयसीने व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंग स्टुडिओ उभारले आहेत. शासन विविध प्रकल्पांचे परीक्षण व मार्गदर्शन यासाठी या सुविधांचा वापर करते.

वेबसाइट डिझाईन व विकास:

• एनआयसी छत्रपती संभाजीनगर तर्फे विभागीय प्रशासनासाठी अधिकृत संकेतस्थळ विकसित करण्यात आले आहे. त्याचे अद्ययावतीकरण व तांत्रिक देखभाल विभागीय प्रशासनाच्या देखरेखीखाली एनआयसीतर्फे केली जाते.
• एनआयसी छत्रपती संभाजीनगर तर्फे जिल्हा प्रशासनासाठी अधिकृत संकेतस्थळ विकसित करण्यात आले आहे. त्याचे अद्ययावतीकरण व तांत्रिक देखभाल जिल्हा प्रशासनाच्या देखरेखीखाली एनआयसीतर्फे केली जाते.

निवडणूक प्रक्रियेमधील सहभाग:

एनआयसी छत्रपती संभाजीनगर सर्व विधानसभा व संसदीय निवडणुकांमध्ये खालील प्रकारे सक्रिय सहभाग घेतो:

• निवडणूक कर्मचारी वाटप व यादृच्छिक रचना

• गट तयार करणे आणि मतदान केंद्रांचे यादृच्छिक वाटप

• मतमोजणी प्रक्रियेसाठी प्रणाली व हार्डवेअर तयार करणे

• निवडणूक आयोगासाठी दैनंदिन ऑनलाइन माहिती पाठवणे

या सर्व तांत्रिक बाबींमध्ये एनआयसी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतो.

आयसीटी प्रकल्पांमध्ये तांत्रिक समन्वय:

१. नेटवर्क सेवा (NICNET):

• केंद्र व राज्य शासन तसेच जिल्हास्तरीय प्रकल्पांसाठी नेटवर्क व ई-गव्हर्नन्स सहाय्य

• रेलटेल लीज लाईनच्या साहाय्याने 100 Mbps कनेक्टिव्हिटी

• जिल्हाधिकारी कार्यालयातील LAN संरचना व देखरेख

२. ई-मेल सेवा:

• NIC ईमेल सुविधा शासकीय कार्यालयांसाठी उपलब्ध

३. वेब सेवा व अँटीव्हायरस:

• सुरक्षित वेब ब्राउझिंगसाठी अँटीव्हायरस सेवा

• व्हीपीएन कनेक्टिव्हिटी सुविधा

४. डोमेन सेवा:

• .gov.in आणि .nic.in डोमेन नोंदणी व नूतनीकरण

५. आयटी सल्ला व मार्गदर्शन:

• सर्व शासकीय विभागांना आयटी सल्ला

• सेतू व महा ई-सेवा केंद्रासाठी आवश्यक तांत्रिक सहाय्य

• कार्यालयीन तांत्रिक मुद्द्यांमध्ये सहभाग – उदा. AMC प्रक्रिया, निविदा प्रक्रिया

• इलेक्ट्रॉनिकी और सूचना प्रौद्योगिकी मंत्रालय, भारत सरकार
• राष्ट्रीय सूचना विज्ञान केंद्र, भारत सरकार
• राष्ट्रीय सूचना-विज्ञान केन्द्र, महाराष्ट्र राज्य केंद्र, मुंबई